پسوریازیس (psoriasis) یا داء الصدف یک بیماریِ مزمن پوستی است که در آن مناطقی از پوست ضخیم و قرمز شده، با پوسته های سفیدِ نقره ای پوشیده می شود ما در این مطلب علل و انواع بیماری پسوریازیس  را در سایت دکتر علی بابایی توضیح خواهیم داد

 ضایعات پوستیِ حاصل از این بیماری به شکل برجستگی های نسبتاً وسیع، بیشتر در زانو و آرنج ها ایجاد می شود. البته محل بیماری می تواند در سر، تنه، کف دست و پا، زیر بغل ها، کشالة ران و ناحیة تناسلی هم باشد

در پسوریازیس نوع «اریترودرمیک» تقریباً تمام بدن پوشیده از زخم های ریز می شود.

ضایعات می تواند خارش دار ویا بدون خارش باشد که بستگی به نوع بیماری دارد، در مواردی باعث ایجاد دانه های چربی می شود که در اثر تجمع آن ها چرکی بدون میکروب ایجاد می کند. پسوریازیس دوره های عود و خاموشی دارد، گاه ممکن است زخم ها به یکباره بهبود یافته و تا سالها بروز نکند و گاه نیز برای مدّت های طولانی، بیماری بصورت رفت و بر گشتی باقی می ماند.

تغییرات ناخن هم در بیماری پسوریازیس می تواند بروز کند که به شکل تغییر رنگ، ضخیم شدن، جداییِ صفحه از بستر ناخن (اونیکولیز)، ایجاد لکّه های قرمز و زرد روی صفحة ناخن و از همه شایعتر فرورفتگی های شبیه به جای فرورفتن سوزن در روی ناخن دیده میشود.

در حدود ۲۰ ـ۱۰ درصد از بیماران، علائم تورّم مفاصل یا «آرتریت» (arthritis) مشاهده می شود که بطور شایع، مفصل ساکروایلیاک و مفاصل بین انگشتیِ دیستال را گرفتار می کند، در بعضی ها آرتریت زمانی که پوست

شدیداً گرفتار است شدّت می یابد و زمانی که ضایعات پوستی بهبود می یابند آرتریت هم رو به بهبودی می رود

علت پسوریازیس

علّت اصلی ناشناخته است. تحقیقات اخیر نشان داده که گلبولهای سفید (سلول هایT) بنا به عللی تحریک شده و منجر به پاسخ های ایمنی در پوست می شوند، به علّت این التهابات، سلولهای اپیدرمال پوست شروع به تقسیمات با سرعت باور نکردنی می کنند، بطوری که در حالت معمول هر ۳۰ روز سلول ها جایگزین می گردند، امّا در بیماریِ پسوریازیس این زمان به ۳ تا ۴ روز کاهش می یابد. ممکن است تحریکات پوست نظیر خاراندن، مالش دادن یا آفتاب سوختگی در بروز بیماری نقش داشته باشد. همچنین پسوریازیس با عفونت ها فعال می گردد که از جملة آنها عفونت استرپتو کوکوسیِ گلو را میتوان نام برد، در زمستان به علّت خشکی پوست و کمبود نور خورشید و بخصوص افزایش استرس و افسردگی، شدّت می یابد. طی مطالعات انجام شده، زمینه های وراثتیِ این بیماری به اثبات رسیده است. مشخص شده در مواردی که یکی از والدین مبتلا باشد، %۸ و اگر هر دو مبتلا باشند %۴۱ از فرزندان گرفتار خواهند شد. همچنین برخی از دارو ها نظیر داروهای ضد مالاریا و ضد افسردگی می توانند در بروز یا تشدید علائم نقش داشته باشند.

انتشار پسوریازیس

بیماری واگیر داری نیست و نمی تواند از بیمار به شخص دیگر انتقال یابد، ولی در اعضاء یک خانواده رخ می دهد. هر دو جنس زن و مرد را به یک میزان مبتلا می کند، با وجود اینکه آمار دقیقی از گسترش این بیماری در دست نیست، به نظر می رسد در تمامیِ نقاط جهان به یک اندازه گسترش داشته باشد، در آمریکا انسیدانس این بیماری %۲ بوده و در حدود ۴ تا ۵ میلیون نفر گرفتارند و هر سال حدود ۱۵۰ هزار مورد جدید به این عدد اضافه می گردد. پسوریازیس می تواند از بدو تولد تا پایان عمر در هر سنّی آغاز شود، امّا بیشتر در دو فاصلة سنّی ۱۶ تا ۲۲ سال و ۵۷ تا ۶۰ سال بروز می کند. طبق مطالعات آماری بیشتر مراجعه به مطب ها و درمانگاه های پوست زمانی است که افراد جوان تا میانسال هستند، حداقل به این دلیل که افراد در این سنین اهمیّت بیشتری به ظاهر خود می دهند. زخم های پوستی ممکن است تا پایان عمر بیمار با وی باشد و هیچگاه پاک نشود.

انواع پسوریازیس

پسوریازیس شکل های بالینیِ مختلفی دارد که هر کدام در شدّت، دورة بیماری، محل گرفتاری و توزیع روی پوست وضعیت متفاوتی دارند:

۱) پسوریازیس قطره ای (guttate):

این نوع بیشتر در کودکان و نوجوانان شیوع دارد و اغلب به دنبال یک عفونت استرپتوکوکی در گلو ایجاد می شود. ضایعات آن کوچک، متعدّد و قطره ای شکل بوده ، به غیر از کف دست و پا در سایر مناطق دیده می شود، کمترین محل درگیری روی صورت و ناخن هاست، علائم در عرض ۴ تا ۶ ماه از بین می رود ولی در نیمی از موارد دوباره عود میکند.
۲) پسوریازیس اریترودرمیک (erythrodermic):

در این نوع بیماری ضایعات قرمز رنگ و اغلب بدون پلاک های سفید در نواحی وسیعی انتشار می یابد بطوری که بعد از مدّت کوتاهی سرتاسر بدن به رنگ قرمز در می آید. التهابات باعث افزایش جریان خون به پوست شده و موجب از دست رفتن حرارت می شود و در نتیجه بروندهیِ خون افزایش یافته و در نهایت می تواند به بروز نارسایی های قلبی منجر شود. این نوع در هر سنّی می تواند رخ دهد.
۳) پسوریازیس معکوس (seborrheic):

بیشتر در مردان سنین میانسالی و پیری رخ می دهد و می تواند به درمانها مقاوم شود. در این نوع ضایعات بیشتر در چین های بدن مانند کشالة ران و زیر بغل دیده می شود.
۴) پسوریازیس پاستولر (pustular):

وخیم ترین نوع این بیماری است که می تواند حیات بیمار را تهدید کند، نسبت به سایر تیپ ها مزمن تر و به درمان مقاوم تر است. خوشبختانه این نوع به ندرت ایجاد می شود. ضایعات آن به صورت و کف دست و پا حمله کرده و می تواند با پوسته ریزی فراوان همراه باشد.
شایع ترین عارضة پسوریازیس فرم پلاک می باشد که بصورت برآمدگی های کمی قرمز شروع شده و به تدریج بزرگتر می شود و روی آنها پوسته هایی ایجاد می گردد، پوسته های فوقانی به راحتی کنده می شوند ولی پوسته های زیرین بهم چسبیده هستند، این نواحیِ کوچک می توانند به هم پیوسته و به پلاک های بزرگتر تبدیل گردند. نواحیِ سر، آرنج ها، زانوها، ساق ها، بازوها، ناخن ها، کف دست و پاها محل های شایع گرفتاری پسوریازیس هستند، جالب اینکه اغلب ضایعات بصورت قرینه در دو طرف بدن ظاهر می شوند.