ریزش مو

در دوران جنینی هر تعداد فولیکول مو که ساخته میشه تا آخر عمرمون همونه و دیگه بعد از تولد فولیکول جدیدی ساخته نمیشه و هر چی از عمرمون میگذره از تعداد فولیکولهای زنده کاسته میشه. به همین دلیله که افراد که پیر میشن موهاشونم کم میشه.استم سل ها در ناحیه ایسموس فولیکولها قرار دارند وکارشون اینه که وقتی تار مو وارد فاز ریزش میشه مجددا یه تار موی جدید بسازند یعنی خودشون جزیی از فولیکول هستند و اگه فولیکول مو بمیره استم سلها هم میمیرند و مو دایمی از بین میره.

در مورد ادامه مبحث ریزش مو عرض کنم که وقتی روزانه بیش از 100 عدد تار مو بریزد میگوییم فرد ریزش دارد.در مورد علل ریزش مو ابتدا باید ریزش را به دو دسته کلی تقسیم کنیم. اول آنهایی که بدون تخریب فولیکول مو هستند یعنی غیر اسکاری هستند و دوم مواردی که همراه تخریب فولیکول هستند یعنی وقتی مو میریزد ریشه هم تخریب شده و از بین میرود و این موارد ریزش موی اسکاری نامیده میشوند.
1-non scaring alopecia
2-scaring alopecia

بیشتر موارد ریزش مو از نوع اول و غیر اسکاری هستند یعنی با درمان سلولهای استم سل واقع در فولیکول مو مجددا تار موی جدیدی تولید میکنند و موها قابل برگشت است.
ولی در نوع دوم بدلیل تخریب فولیکولهای مو حتی پس از درمان هم موها برنمیگردند.

علل ریزش موهای غیر اسکاری زیادن ولی چند مورد شایعش شامل موارد زیر هستند:
1-ریزش موی ارثی
2-ریزش موی سکه ای یا آلوپس آره اتا
3-کم خونی
4-بیماریهای تیرویید
5-کمبود آهن،روی و ویتامینها
6-رژیم گرفتن و کاهش وزن
7-ریزش موی بعد زایمان
8-ریزش موی تلوژن افلوویوم
9-استرس
10-مولتی فاکتوریال(مجموعه ای از ۹ مورد فوق)

طرح و شکل ریزش ارثی در خانمها و آقایون متفاوته همانطور که در شکل فوق میبینید. معمولا اینگونه افراد از سنین بلوغ به بعد کم کم دچار ریزش و یا نازک شدن موها میشوند و هر چه ارث شدیدتر باشه زودتر طاس میشوند.

در ریزش ارثی ممکنه تعداد ریزش کمتر از 100 عدد باشه ولی موها بجای ریختن شروع به نازک شدن و کرکی شدن میکنن و به مرور از بین می روند .در ریزش ارثی معمولا موهای پشت سر و بغل سر نمیریزه چون این نواحی وابسته به ارث نیستند به همین دلیل در کاشت موی طبیعی موهای پشت سر را برداشته و جلوی سر میکارند. ولی در ریزش های با علل دیگر ممکن است کل سر به طور یکنواخت دچار ریزش بشه.

معمولا ریزش های ارثی درمانشون مشکله و چون نمیشه ارث و ژنتیک رو از وجود بیمار بیرون کشید و یا خنثی کرد فلذا درمان باید چندین سال ادامه داده بشه تا از پیشرفت به سمت طاسی جلوگیری کنه.و اگر هم درمان جواب نداد در مرحله آخر کاشت موی طبیعی انجام میشه.

ریزش موی سکه ای یا آلوپس آره اتا از علل شایع دیگر ریزش مو هستش. علت این ریزش به خاطر حمله سلولهای ایمنی به ریشه مو ودر نتیجه ریزش مو می باشد. حالا چرا این اتفاق میفته نامعلومه ولی دیده شده این ریزش با استرس و فشارهای روحی عصبی ارتباط مستقیم داره.

در ریزش موی سکه ای یک ناحیه گرد و یا بیضی شکل به طور ناگهانی طی یک روز دچار ریزش میشه و گاها” بیمار شب که میخوابه خوبه و صبح پا میشه میبینه یک ناحیه از موها ریخته. در نوع شدید این بیماری کل موهای سر میریزه که بهش آلوپسی توتالیس میگن و اگر موهای سر وکل بدن بریزه آلوپسی یونیورسالیس میگن .

⭐️در ریزش سکه ای(Alopecia areata )ما ریزش مو در یک یا چند قسمت را به صورت منطقه‌ای داریم.
⭐️ریزش سکه‌ای میتواند در هر مویی (مثلادر موهای سر،ریش،یا موهای بدن)اتفاق بیافتد.
⭐️نکته مهم در ریزش سکه ای عدم درگیری پوستیست که دچار ریزش مو شده است و این متفاوت است با ریزش اسکار گذار مو که در آن هم مو ریخته و هم پوست دچار اسکار شده است.
⭐️در اغلب موارد ریزش سکه‌ای مو برگشت پذیر است حتی اگر درمان نشود.
⭐️ریزش سکه‌ای مو ذاتا یک بیماری اتوایمیون است.بدین لحاظ با دیگر بیماریهای اتوایمیون مثل بیماری های تیرویید ،ویتیلیگو و بیماریهای کلاژن واسکولار همراهی دارد.
⭐️ریزش سکه‌ای یک بیماری روانی-تنی است. یعنی فشارهای روانی در ایجاد و تداوم آن نقش دارد.
⭐️⭐️⭐️درمان:
شایع ترین درمانی که در ریزش سکه‌ای کاربرد دارد تزریق داخل ضایعه کورتیکوستروییودها ست. تریامسینولون شایعترین دارویی است که به کار میرود. در موقع تزریق آنها باید دقت زیادی کرد تا با غلظت مناسب به کار روند و گرنه امکان ایجاد آتروفی های شدید موجود است.
به جز تزریق درمانهای موضعی دیگری مثل ماینوکسیدیل،کلسیپوتریول موضعی ،تاکرولیموس موضعی و…هم میتواند به کار رود.

ریزش موی بعد از زایمان
هنگامی که شیرخوار به سن دو تا چهار ماهگی میرسد و همزمان با شروع واکنش به حرکات،رفتار و صحبتهای مادر، یک مسئله موجبات نگرانی مادر را فراهم میکند و آن ریزش موی شدید است. معمولا زنان با تجربه ترفامیل به مادر اطمینان خاطر میدهند و میگویند “نگران نباش ،مال اینه کودک داره میشناسدت”. هر چند ارتباط مستقیمی بین رشد و تکامل شیر خوار و ریزش موی پس اززایمان وجود ندارد، اما این نظر که این مسئله اهمیت چندانی ندارد صحیح است.

ریزش موی پس از زایمان شایع است . در حالت معمولی تقریباً حدود 90درصد موهای سر در حال رشد و 10 درصد در فاز استراحت هستند. موهایی که در فاز استراحت(تلوژن )هستند پس از یک تا چهار ماه خواهند ریخت و مجددا وارد فاز رشد (آناژن )میشوند و در عوض موهای دیگری به استراحت خواهند پرداخت. این جابجایی مداوم و پیوسته موها در حالت معمول باعث میشود که شخص متوجه تغییری در میزان ریزش موهایش نشود . در بعضی از حالت ها که درصد موهای در حال رشد و موهای در حال استراحت تغییر کند تغییراتی نیز در میزان ریزش مو روی خواهد داد.

در دوران بارداری میزان هورمون های جنسی زنانه افزایش میابد و این هورمون ها روی فولیکول های مو اثر گذاشته و فاز آناژن آنها را طولانی تر کرده و موجب می شوند اکثر موها در حال رشد باشند. به این دلیل است که در این دوران میزان موهای ریخته شده اکثرا کمتر میشود. پس از زایمان خارج شدن جفت و کاهش سطح هورمونها به یکباره موجب میشود که تعداد زیادی از موها وارد فاز استراحت شوند و ریزش پیدا کنند . این مسئله ممکن است چند ماه تا یکسال پس از زایمان نیز طول بکشد. گاهی این مسئله به حدی شدید است که باعث کاهش تراکم موهای سر میشود. اما به مرور زمان سیکل رشد و استراحت موها به حالت طبیعی بر میگردد و ریزش موها کاهش یافته و تراکم مو نیز به حالت قبل برمی گردد.

در بعضی موارد ریزش موی پس از زایمان به غلط به شیردهی نسبت داده می شود. درحالیکه ارتباطی بین شیردهی و ریزش مو وجود ندارد . و میزان وقوع این مسئله در مادرانی که شیرنمی دهند ویا خانم هایی که دچار سقط شده اند با مادران شیرده برابر است. در مواردی که مادر پس از زایمان تراکم موی قبل از حاملگی خود را بدست نیاورد ممکن است علت ریزش موی دیگری نیز همزمان وجود داشته باشد.
توصیه به مادران:
– از بابت ریزش موی پس از زایمان نگرانی بخود راه ندهید این مسئله فیزیولوژیک است و نیاز به درمان ندارد.
– در بعضی مواقع پزشکان ممکن است برای بررسی سایر علل احتمالی ریزش مو مانند کم خونی ،بیماریهای تیرویید، کمبودها،بیماریهای هورمونی و یا ریزش موی ارثی بررسی هایی را انجام دهند و یا درمان کنند.
– به غیر از توصیه های کلی لازم از جمله رعایت اصول تغذیه ای سالم مادران اقدام خاصی نیاز نیست.
– به کاربردن شامپوهای مختلف، نحوه و میزان شستشو و کوتاه کردن موها تاثیری در ریزش موی پس از زایمان ندارند.
– توصیه میشود در دوران شیردهی از انواع محلولهای ضد ریزش مو از جمله محصولات گیاهی استفاده نشود.
– شیردهی مرحله مهمی در زندگی مادر و شیر خوار است و نقش مهمی در سلامت جسمی ،روانی و عاطفی این دو ایفا میکند . به دلایل بی اهمیت خود و کودکتان را از این موهبت بی بهره نکنید.

👆یک نوع دیگر ریزش مو ریزش موی کششی یا Tractional هستش و بیشتر در خانمهایی دیده میشه که موهای خودشون خیلی سفت میبندند و بعد مدتی کم کم موهای جلوی سرشون و ناحیه گیجگاهی میریزه و گاهاً غیرقابل برگشته.

👆یک نوع ریزش مو داریم بنام تلوژن افلوویوم. قبلا گفته شد که 10 درصد موها همیشه در فاز ریزش یا تلوژن بوده که ریزش روزانه رو تشکیل میدهند. اگر تعداد بیشتری از موها وارد فاز تلوژن شوند آن وقت ریزش موی تلوژن افلوویوم اتفاق میفتد. معمولا به دنبال استرس یا بیماری ها،جراحی و خونریزی های حاد این ریزش اتفاق میفته ومعمولاً بعد 4 تا 6 ماه خودبه خود بهبود پیدا میکند. ولی اگه شدید باشه بهتره حتما درمان شود

دوره رشد یک فولیکول مو شامل 3 مرحله است:
1-فاز آناژن که مو به رشد خودش ادامه میده و این مدت می تواند از چندین ماه تا ۶ سال طول بکشد . یعنی اگر مو را قیچی نکنیم تا ۶ سال می تواند بلند بشه و سپس وارد مرحله ۲ یا کاتاژن میشه.
2-فاز کاتاژن که فاز استراحت بوده و چند هفته طول میکشه و بعد وارد فاز 3 یا تلوژن می گردد.
3-فاز تلوژن یا فاز ریزش که مو دراین مرحله دچار ریزش میشه.این مرحله ۳تا۴ ماه طول میکشه.پس وقتی یک تار مو میریزد ۳ تا ۴ ماه بعد وارد فاز رشد ورویش می‌ شود. پس بیماران باید دوره درمان ۴ تا ۶ ماه را کامل نمایند تا موهای ریخته شده مجددا وارد فاز رشد وآناژن بشوند پس با یک نسخه یک ماهه مو درنمیاد.

در ادامه مبحث ریزش مو در مورد ریزش های اسکار دهنده صحبت میکنم. وقتی که ریزش مو همراه با تخریب فولیکول مو باشه واصطلاحاً ریشه مو بمیره اصطلاحاً میگوییم ریزش موی اسکار دهنده یا scaring alopecia.در این موارد دیگه موها برنمیگرده فقط با درمان جلوی پیشرفت بیماری رو میگیریم تا موهای زیادی از بین نروند. ۳ بیماری مهم تو این گروه هست که به ترتییب عبارتند از:
1-کچلی سر یا عفونت قارچی مو
2-لوپوس پوستی یاDLE
3-لیکن پلان پوست سر یا LPP

لذا دوستان این نکته را بدانند کافیه که هر وقت دیدند علاوه بر ریزش مو در پوست سر هم تغییراتی مثل قرمزی،سوزش و خارش،پوسته ریزی،زخم ویا جوش،ترشح چرکی و سفتی پوست دیدند حتما سریع به پزشک پوست و مو مراجعه کنند چون ممکن است مراحل اولیه ریزش مو از نوع اسکاری باشه چون در ریزش های موی معمولی این تغییرات دیده نمیشه و پوست سر سالمه.

در این شرایط بهتره ابتدا نمونه برداری از پوست سر انجام بشه و پس از تشخیص سریع درمان شروع گردد.
کچلی سر بیشتر در روستاها وکسانی که با حیوانات سرو کار دارند دیده میشه و اولش با خارش و پوسته ریزی شروع میشه و به تدریج باعث ریزش مو وتورم و ترشح چرکی میگردد.

درمان ریزش مو:
پرواضح است که ابتدا باید نوع ریزش مو توسط پزشک پوست و مو تشخیص داده شود و آزمایشات لازم درخواست بشه ودر صورت لزوم نمونه برداری از پوست سر.
نکته مهم طول دوره درمان است که حدود ۶ ماه طول میکشد و موهایی که ریخته اند معمولا از ماه ۴ به بعد مجددا رشد خواهند کرد به شرطی که ریشه هایشان سالم باشد ونمرده باشد. پس درمان یک نسخه ای و یا یک شامپوی معجزه گر وجود ندارد.
بسته به نوع ریزش درمانهای مختلفی وجود دارد:
1-درمانهای هورمونی: که در ریزش موهای ارثی و هورمونی تجویز میشود
2-داروهای مکمل و ویتامینه
3-محلولهای موضعی مانند ماینوکسیدیل و تونیک های گیاهی
4-شامپوهای کمک کننده در درمان ریزش
5-مزوتراپی(تزریق داروهای مخصوص به پوست سر واطراف ریشه موها)
6-PRP
7-در نهایت کاشت موی طبیعی